 Ornak Starobociański Wierch
Ornak, Pośredni Ornak (1854 lub 1853 m) – jeden ze szczytów grzbietu górskiego Ornak w Tatrach Zachodnich, oddzielającego górną część Doliny Kościeliskiej (Dolinę Pyszniańską) od górnej części Doliny Chochołowskiej (Doliny Starorobociańskiej).
Długi grzbiet Ornaku ma cztery szczyty, niewiele wznoszące się ponad główną grań. Są to od strony Iwaniackiej Przełęczy: Suchy Wierch Ornaczański (1832 m), Ornak, Zadni Ornak (1867 m) i Kotłowa Czuba (1840 m). Od Suchego Wierchu Ornaczańskiego Ornak oddzielony jest Wyżnią Ornaczańską Przełęczą (1825 m), od Zadniego Ornaku Ornaczańską Przełęczą (1795 m).
Płaski wierzchołek Ornaku jest trawiasty i nieco skalisty. W zachodnim kierunku (do Doliny Starorobociańskiej) opadają z niego dwie grzędy tworzące obramowania żlebu Graniczniak, w kierunku wschodnim (do Doliny Pyszniańskiej) niezbyt stromy stok, w który poniżej wcinają się koryta Ornaczańskiego Żlebu. Dawniej stoki Ornaku stanowiły teren wypasowy dwóch hal: Hali Stara Robota (stoki zachodnie) i Hali Ornak (stoki wschodnie). Po zaprzestaniu wypasu zarosły już w dolnej części lasem lub kosówką, część zboczy porasta murawa z czerwieniącymi pędami situ skuciny, a tylko sam wierzchołek jest skalisty. Pojawiające się już na zboczach kępy kosodrzewiny wskazują, że w nieodległej przyszłości całe zbocza zarosną i utworzą się na nich typowe dla Tatr piętra roślinne (ze szkodą dla walorów widokowych). Pozostałością pasterskiej przeszłości są jeszcze zachowane na mapach nazwy dawnych upłazów i innych pasterskich miejsc na stokach Ornaku: Skrajna Wolarnia, Wielki Rochacz, Mały Rochacz, Szeroki Upłaz, Pieronisko, Wielkie Dwojaki, Wyżnia Wolarnia, Wyżnie Ornaczańskie.
– zielony szlak biegnący z Iwaniackiej Przełęczy przez cały grzbiet Ornaku, Siwą Przełęcz i Siwe Turnie na przełęcz Liliowy Karb. Czas przejścia: 2:20 h, z powrotem 1:55 h
Starorobociański Wierch (2176 m), dawniej także: Starorobociański Szczyt, Klin, Wysoki Wierch, Starorobociański Klin (słow. Klin, Vysoký vrch) – najwyższy szczyt w polskiej części Tatr Zachodnich i jeden z najwyższych szczytów Tatr Zachodnich.
Topografia
Starorobociański Wierch leży w grani głównej Tatr, którą biegnie granica polsko-słowacka. Od sąsiedniego w tej grani na zachód szczytu Kończystego Wierchu oddzielony jest Starorobociańską Przełęczą (1975 m). Od wschodu sąsiaduje z nim niewybitny szczyt zwany Siwym Zwornikiem, oddzielony od niego Gaborową Przełęczą (1938 m). Starorobociański Wierch góruje ponad dolinami: Starorobociańską, Zadnią Raczkową i Gaborową. Jego wierzchołek to krótka grań o przebiegu południkowym, która jak klin wciska się pomiędzy Dolinę Gaborową i Raczkową (stąd też pochodzi słowacka nazwa tej góry – Klin).
W grani głównej pomiędzy Starorobociańskim Wierchem a Starorobociańską Przełęczą znajduje się niewysoki, nienazwany wierzchołek. Pomiędzy nim a Kończystym Wierchem grań rozcięta jest długim na kilkaset metrów rowem grzbietowym kilkumetrowej głębokości.
Najbardziej strome są północne stoki. Starorobociański Wierch wznosi się tam na wysokość około 500 m nad kotłem lodowocowym Doliny Starorobociańskiej. Bezpośrednio nad tym kotłem znajdują się dwie ściany: Wielkie Jamy i Zdrapy, przecięte Krzywym Żlebem i podsypane wielkim piarżyskiem Zagony.
Opis szczytu
Starorobociański Wierch zarówno od południowej, jak i północnej strony ma kształt piramidy, a jego stoki mają kamienisty charakter. Zbudowany jest ze skał metamorficznych i granitoidów migmatycznych. Ze stromych i trawiastych zboczy Starorobociańskiego Wierchu schodzą w zimie potężne lawiny.
Znajdujący się niemal w połowie łańcucha Tatr i górujący nad innymi w okolicy górami Starorobociański Wierch jest doskonałym punktem widokowym. Panorama z jego szczytu obejmuje zarówno Tatry Zachodnie, jak i Wysokie. Szczególnie imponująco wyglądają: Bystra z Błyszczem, Kamienista, Ciemniak, Rohacze.
Z rzadkich roślin na Starorobociańskim Wierchu występuje przymiotno węgierskie
Historia
Polska nazwa szczytu pochodzi od dawnej Hali Stara Robota, położonej w Dolinie Starorobociańskiej, która jest największym odgałęzieniem Doliny Chochołowskiej. Juhasi wypasali tam owce nawet na stromych upłazach w dolnej części stoków Starorobociańskiego Wierchu, dochodząc do nich od góry i od zachodniej strony. Również od słowackiej strony wypasane były wszystkie trawiaste upłazy po sam szczyt. Nazwa stara robota oznacza nieczynne wyrobiska – w dolinie tej wydobywano rudę żelaza prawdopodobnie już w XVI wieku. W dokumentacji górniczej notowany jest w 1766 r.
Ze szczytem tym wiążą się legendy o skarbach. Sabała twierdził, że pod szczytem, w miejscu „ka słonko nopirwyj zaświeci na św. Michała” zbójnicy ukryli zrabowane dukaty. Pytany, czemu ich nie wziął, odpowiedział, że był „przysięgany”.
Za pierwszego zdobywcę szczytu uważa się szwedzkiego przyrodnika Görana Wahlenberga, który w 1813 r. pomierzył jego wysokość. Pierwsze wejście zimowe – narciarze ZON w 1910 r. Byli to: Henryk Bednarski, Jerzy Cybulski, Stefan Jaworski, Gustaw Kaleński i Józef Lesiecki.
Szlaki turystyczne
czerwony – biegnący główną granią Tatr odcinek szlaku czerwonego od Kończystego Wierchu poprzez Starorobociański Wierch na Liliowy Karb.
Czas przejścia z Kończystego Wierchu na Starorobociański Wierch: 40 min, z powrotem 30 min
Czas przejścia ze Starorobociańskiego Wierchu na Liliowy Karb: 25 min, z powrotem 35 min
Na Starorobociański Wierch wejść można różnymi trasami. Najbardziej popularnymi od polskiej strony są:
żółty zielony czerwony– od schroniska na Hali Ornak przez Iwaniacką Przełęcz, Ornak i Siwą Przełęcz. 4:30 h (??3:40 h)
czarny zielony czerwony – z Doliny Chochołowskiej przez Dolinę Starorobociańską i Siwą Przełęcz. 3:45 h (??2:50 h)
żółty zielony czerwony – z Doliny Chochołowskiej przez Iwaniacką Przełęcz, Ornak i Siwą Przełęcz. 4:45 h (??3:50 h)
czerwony zielony czerwony – z Doliny Chochołowskiej przez Trzydniowiański Wierch i Kończysty Wierch. 4 h (??3:10 h)
Grupa Media Informacyjne zaprasza do zwiedzania - Fotografia Adam Nawara - zdjęcia można nabyć za pośrednictwem redakcji GMI
|
Grupa GMI
